Siena

Siena to położone w centrum Toskanii pięknie zachowane średniowieczne miasto, aczkolwiek małe - szczególnie jak na swoją historię i znaczenie kiedyś w regionie. Miasto jest mniej więcej wielkości historycznego centrum Florencji. Może przez tą bardziej ludzką skalę współcześnie wydaje się być takie sympatyczne.

Po zapoznaniu się z głównymi atrakcjami turystycznymi, warto się powłóczyć po uliczkach miasta. Co tu kryć - lubimy Sienę...

Siena położona jest ok. 48 km na południe od Florencji. Miasta łączy droga szybkiego ruchu "Fi-Si" (Firenze-Siena), która łukiem omija nieco Chianti. Jest też droga lokalna (SR222 lub SS222) przez Castellinę i Greve, bardziej "na wprost", oczywiście na mapie. W rzeczywistości przechodząc przez Chianti, jest dość wąska, kręta i górzysta – dla zapaleńców, ale też momentami ładna widokowo.

Inny istotny szlak komunikacyjny to E78 (SS73) na zachód, łączy Sienę z Arezzo, ale przede wszystkim z autostradą A1.

Kolejna ważna droga (dla nas - turystów) to SR2 na południe - na Buonconvento, prowadzi bowiem do Val d’Orcii, do miast od Montalcino po Montepulciano, to jedno z najpiękniejszych miejsc Toskanii, i chyba Włoch...

W okolicach centrum Sieny jest kilka parkingów, są opisane. Jadąc od obwodnicy, widać tablice nad jezdnią z odpowiednią informacją.

Zgodnie z legendą Sienę założył Senius syn Remusa, który z kolei był bratem Romulusa legendarnego założyciela Rzymu. Stąd figura wilczycy karmiącej Romulusa i Remusa jest w Sienie bardzo popularna.

Na miejscu obecnego miasta znajdowała się pierwotnie osada etruska. Z biegiem czasu powstało tam rzymskie miasto Sena Julia, które nie rozwijało się zbyt dynamicznie. Dopiero pod rządami królów Longobardów, kiedy nowe szlaki komunikacyjne z północy do Rzymu przechodziły przez Sienę, sytuacja uległa radykalnej zmianie.

W XII w. stała się niezależna z własną władzą administracyjną. Ekonomicznie i terytorialnie Siena rywalizowała z pobliską Florencją. W konflikcie papiestwa z cesarstwem, skoro Florencja popierała papiestwo, Siena stanęła po stronie cesarstwa. Największym sukcesem Sieny było pokonanie wojsk Florencji w 1260 r. pod Montaperti.

W XIII w. Siena była silnym ośrodkiem bankowości, ale trudno było jej konkurować z Florencją, szczególnie po umocnieniu się papiestwa i nałożeniu sankcji ekonomicznych na sieneńskich bankierów i handlarzy. XIV w. był mniej pomyślny przez wojny i problemy ekonomiczne Włoch tych czasów. Spustoszenia dokonała też Czarna Śmierć.

Wiek XV do połowy XVI to czas utrzymania niezależności ale też stagnacji gospodarczej. Po konflikcie z cesarzem Karolem V Siena długo broniła się, aż w końcu poddała Hiszpanom w 1555 r. Był to kres Republiki Sieneńskiej. Wkrótce potem kolejny król Hiszpanii Filip II oddał Sienę Florencji za długi jakie miał wobec Medicich. Siena pozostała częścią Wielkiego Księstwa Toskanii do XIX w., kiedy to w 1861 r. weszła w skład nowego Królestwa Włoch.

Sytuacja polityczna spowodowała spowolnienie aktywności budowlanej w XVI w., a że nowsze budynki powstawały poza murami miasta, jego centrum pozostało w dawnym kształcie. Siena w swym charakterze jest miastem średniowiecznym.

Siena najbardziej znana jest ze swej pięknej katedry oraz ze swojego głównego placu, na którym 2 razy do roku odbywają się słynne konne wyścigi Palio (2 lipca i 16 sierpnia). Pewnie warto je zobaczyć na żywo. Biorąc jednak pod uwagę tłok jaki tam musi wtedy panować, może lepiej Sienę w te dni omijać.... Na blogu opisałem, jak nie będąc na samym wyścigu, można wyobrazić sobie, jak Palio może wyglądać.

Centralny plac Piazza del Campo ma dość specyficzny kształt muszli, jest półkolisty i opada skośnie w dół od strony domów okalających plac do pałacu Palazzo Pubblico, w którym znajdują się władze miasta. Podobno oddaje to kształt płaszcza Panny Marii, która się opiekuje Sieną. Powierzchnia placu wyłożona jest cegłami. Chodząc po nim ma się dziwne wrażenie pochyłości... Całość tworzy bardzo ciekawy efekt.

Fontanna Fonte Gaia powstała w 1419 r. jako zakończenie systemu doprowadzającego wodę do centrum miasta. Oryginalne rzeźby Jacopo della Quercia zastąpione w XIX w. przez kopie trafiły do Palazzo Pubblico.

Późnogotyckie domy wokół placu mają dość jednorodny wygląd. To wynik dbałości o piękno miasta. Domy miały tworzyć spójną całość, budowane były z cegły, na której produkcję miasto miało monopol, aby utrzymać standardy. Urbanistyczny porządek, w średniowieczu? Siena zadziwia...

Palazzo Pubblico budowano w latach 1297-1310, a charakterystyczną smukłą dzwonnicę z białym szczytem - Torre del Mangia w latach 1338-1348. Wnętrze pałacu zdobione jest freskami słynnych sieneńskich malarzy, mieści się tutaj muzeum. Z wieży wysokiej na 88 m roztacza się ciekawa panorama miasta. Wejście na Torre del Mangia zajmuje dużo czasu, myślę tu przede wszystkim o czekaniu w kolejce. My ostatnio staliśmy 40 min., a pojawiliśmy się przed 10-tą. Z uwagi na wąskie schody wpuszczają tylko po 25 osób. Najpierw wszyscy z tej grupy wchodzą, potem schodzą...

Kolejka na dole czeka przed wejściem, a kasa jest na piętrze. Jak w końcu wyświetlą na zielono AVANTI (zamiast czerwonego STOP) dla nas przy wejściu oznacza to, że wreszcie możemy wejść po schodach do kasy. Wszelkie torebki czy nawet małe futerały na aparaty muszą zostawić w zamykanych schowkach – nie wolno ich brać na wieżę.

Widok na Sienę i okolice jest wspaniały, myślę, że warto było czekać. Aczkolwiek wchodzi się wysoko na 83 m, po wąskich 400 schodach i latem w upale. Jak ktoś ma słabsze serce, niech tego nie próbuje. Sami byliśmy na górze ok. 30 min. i zeszliśmy pierwsi... Stąd długie oczekiwanie kolejnych biedaków na wejście. Bilety są po 8 €, dzieci do lat 6 wchodzą za darmo. Czynne latem w godz. 10:00-18:15.

Budowę katedry w Sienie (Cattedrale di Santa Maria Assunta, albo po prostu Duomo di Siena) rozpoczęto w XII w. w stylu romańskim, by w XIII w. przeobrazić w jeden z najlepszych przykładów włoskiego gotyku. Otoczenie budynku wygląda dość niezwykle. Wynika to ze zmiany planów. Pierwotna bryła miała być rozbudowana, by stać się największą katedrą w ówczesnym świecie. Obecny budynek to planowany transept, a nawa główna miała przebiegać oczywiście poprzecznie. Ściana, która miała stać się nową fasadą wielkiej katedry została zbudowana – stoi do dzisiaj, a na jej szczycie znajduje się obecnie taras widokowy (Facciatone). Niestety zaraza wstrzymała ambitną budowę. Obecnie w niedoszłej bocznej nawie mieści się muzeum katedralne (Museo dell’Opera).

Wspaniałą fasadę katedry, podziwianą dzisiaj przez tłumy turystów, budowano w dwóch etapach. Dolną partię w końcu XIII w. wykonał Giovanni Pisano, dokończenie górnej partii kontynuowano w 2-giej poł. XIV w. Stojąca przy katedrze dzwonnica dzięki biało-czarnym pasom jest jej charakterystycznym, widocznym z daleka elementem.

Duomo di Siena jest bogato zdobiona na zewnątrz, ale jeszcze chyba piękniejsza jest wewnątrz. Wielkością florencka katedra przewyższa sieneńską, ale wnętrze sieneńskiej katedry bije florencką na głowę! Posadzki, rzeźby, freski, wnętrze jest tak bogate, że trzeba chwili aby to wszystko ogarnąć. Współczynnik "Uou!" jest bardzo wysoki...

Kolumny i ściany pokryte pasami białego i czarnego marmuru, witraże, rzeźby i freski przyciągają wzrok w górę. Piękne marmurowe mozaiki posadzki wykonane przez różnych artystów w latach 1372 – 1547 przyciągają wzrok w dół. Detale, jak niesamowicie rzeźbiona ambona – arcydzieło Nicoli Pisano przykuwają uwagę.

Musicie wejść do biblioteki Piccolomini i zobaczyć stare manuskrypty, ale przede wszystkim wspaniałe freski Pinturicchia zdobiące ściany i strop. Musiały być niedawno odnowione, bo nasycenie barw jest niezwykłe. Tu dopiero można docenić jakość dekoracji wnętrz wykonywanych w dawnych wiekach.

W Sienie nie budowano osobnego baptysterium, Battistero di San Giovanni znajduje się w podziemiu katedry pod ołtarzem. Oprócz pięknych fresków, rzuca się w oczy chrzcielnica z XV w. ze złoconymi płaskorzeźbami z brązu autorstwa Donatella, Ghibertiego i Jacopo della Quercia. Wejście do baptysterium znajduje się na zewnątrz, z tyłu katedry. Trzeba zejść schodami na dół, mijając najpierw wejście do krypty, by poniżej trafić do baptysterium.

Wstęp do katedry jest płatny – 3 € od osoby dorosłej, dzieci wchodzą za darmo. Bilet obejmuje katedrę i bibliotekę Piccolomini. Aby wejść do baptysterium trzeba zapłacić kolejne 3 €. Jest też bilet "łączony" za 10 € (all-inclusive ticket), który upoważnia do wstępu do katedry, baptysterium, muzeum, krypty oraz do wejścia na mur – Facciatone, czyli taras z panoramicznym widokiem na miasto.

W miejskim pejzażu Sieny, w północnej jej części wyróżnia się jeszcze wielką ceglaną bryłą Basilica di San Domenico, zwana także Basilica Cateriniana z uwagi na związki z patronką Sieny - św. Katarzyną, której relikwie znajdują się w świątyni.

Jest tam przechowywana od 1383 r. jako relikwia prawdziwa głowa św. Katarzyny. Można ją podziwiać w bocznej kaplicy, jest dobrze zabalsamowana. Ludzie średniowiecza mieli, jak na obecne standardy, przedziwne upodobanie do "kawałkowania" ciał zmarłych świętych i ich wystawiania na widok publiczny jako relikwii. Z dzisiejszej perspektywy wydaje się, że lepiej byłoby zachować zwłoki w całości, pogrzebać je z szacunkiem i czcić świętych bez ich oglądania.

W czasie naszej ostatniej tam bytności jakiś pan co i rusz wychodził z zakrystii i ostro ganił wszystkich robiących zdjęcia, niektórym prawie wyrywał aparaty. Co najmniej to dziwne, biorąc pod uwagę fakt, że tam we wnętrzu nie ma za wiele ciekawych rzeczy do sfotografowania. W katedrze jest o wiele ciekawiej, a nie ścigają turystów, tylko proszą o nieużywanie lampy błyskowej...

Jest w Sienie wiele wspaniałych pałaców, np. Palazzo Chigi-Saracini (przy Via di Citta) mieszczący Accademia Musicale Chigiana. Na placu Piazza Salimbeni, w Palazzo Salimbeni znajduje się od czasów średniowiecza kwatera główna banku Monte dei Paschi di Siena – jednego z najstarszych ciągle funkcjonujących banków na świecie. Sprawdziłem – strona internetowa banku ciągle jeszcze działa...