Val Gardena (niem. Gröden)

Najwygodniej dojechać przez Austrię, minąć Innsbruck i skierować się na przełęcz Brenner. Od przełęczy jedzie się włoską autostradą A22 na Bolzano. Po ok. 55 km zjeżdżacie w Chiusa-Val Gardena (niem. Klausen-Gröden). Uwaga na korek przed bramkami opłat za autostradę.

Potem przejazd drogą SS242dir przez miejscowości doliny, po kolei: Ortisei (po ok. 20 km), S. Cristina, na końcu Selva.

Istotna uwaga – jeśli dojeżdżacie tam od południa, nawigacja wskaże wam zjazd wcześniejszy, południowy Bolzano Nord. Zdecydowanie tam nie zjeżdżajcie, tylko jedźcie dalej, właśnie na Chiusa. Zjazd Bolzano Nord jest kawał drogi na południe od doliny i trzeba potem dojechać do niej drogą lokalną SS242. Wąsko, kręto, przez miejscowości – powoli. Nie warto. Szybciej jest autostradą, choć trasa trochę dłuższa.

Podobnie, jeśli chcecie jechać z Val Gardeny na południe. Wbrew intuicji, nie kierujcie się na A22 na Bolzano, tylko na Brennero i na wjeździe Chiusa jedziecie na południe. Jak pisałem – mniej drogi krajowej, więcej autostrady.

Tę lekcję odrobiliśmy latem, jadąc z Val Gardeny nad Gardę. Dojazd do Bolzano Nord drogą krajową był błędem.

Dolina Val Gardena rozciąga się na wysokości od 1200 do 1700 m.n.p.m. Trasy sięgają wysokości 2518 m, a górskie szczyty 3181 m.n.p. m.

W Val Gardenie są 3 główne ośrodki:

• Ortisei (niem. St. Ulrich) 1236 m.n.p. m.,
• Santa Cristina (niem. St. Christina) 1428 m.n.p. m.,
• Selva Gardena (niem. Wolkenstein) 1563 m.n.p. m.

Raz nocowaliśmy w Ortisei (St. Ulrich), stąd można podjechać gondolką na pobliskie trasy masywu Alpe di Siusi (Seiseralm). Jeśli jest mroźna pogoda, jest tam fajnie. Nam się trafiły wyższe temperatury i śnieg zaczął topnieć. Pojechaliśmy więc nieco wyżej – do Wolkenstein. W pamięci mam obraz Seiseralm w postaci wielkiej miski, po której zboczach można było jeździć niemal wokoło, tzn. podjazd wyciągiem, zjazd pod następny wyciąg, do góry itd. Faktycznie teren bardziej przypomina może rynnę, ale nie zmienia to faktu...

Innym razem nocowaliśmy w Selva Gardena (Wolkenstein), gdzie jest naprawdę wiele tras w pobliżu, a sporo jest interesujących. Po prawej (na południe), w kierunku na Passo Sella i na Val di Fassa, trasy widokowo zdominowane przez wielką ścianę Sassolungo (niem. Langkofel, 3181 m.n.p.m.), z grzebieniem Sella po drugiej stronie doliny, czy po lewej (na wschód) od Wolkenstein, trasy w kierunku na Passo Gardena i Alta Badia. Wydaje mi się, że najfajniejsze trasy (dość łatwe) są właśnie u stóp Sassolungo, zarówno od strony Plan de Gralba, jak i nieco dalej, w kierunku na Passo Sella. Przy czym oczywiście infrastruktura pozwala przejechać na nartach w jedną i drugą stronę.

Można także wjechać na pętlę Sella Rondy, co uczyniliśmy. Warto – było fajnie. Opisaliśmy Sella Rondę na wcześniejszej stronie serwisu, popatrzcie – jest tam więcej szczegółów. Polecam tę trasę. Tylko uwaga – potrzebny jest tu skipass Dolomiti Superski w wersji pełnej, tej super – międzyregionalnej właśnie. No i wjedźcie na pętlę wcześnie rano.

Gondolki (i wyciągi) jadą w góry z samego Selva Gardena/Wolkenstein, można również dotrzeć na stoki z Plan de Gralba. To miejsce usytuowane nieco powyżej Wolkenstein, przy drodze na Passo Sella. Niestety tak, jak po Wolkenstein można poruszać się skibusem, tak do Plan de Gralba jeździ ich niewiele (jeden rano i dwa popołudniu). Dojechać tam trzeba swoim autem (ewentualnie taksówką). Jest tam spory parking, płatny 5 € za dzień. W okresie wzmożonych wyjazdów wakacyjnych, parking jest pełen aut już stosunkowo wcześnie rano. Dodatkowym utrudnieniem jest droga dojazdowa z Wolkenstein – kręta i wąska. Mijanka z autobusem może stanowić problem, szczególnie na zakręcie.

Ogólnie rzecz biorąc, wydaje mi się, że dotarcie z Plan de Gralba na stoki pod Sassolungo (pomijając dojazd autem) jest wygodniejsze niż dotarcie tam np. gondolką z Wolkenstein. Wprost z parkingu w Plan de Gralba dość prosty wjazd zapewniają duży wagon kolejki linowej Piz Sella (na 100 osób) oraz wyciąg krzesełkowy Piz Seteur.

Niezłe trasy są także powyżej Santa Cristiny. One również oczywiście pozwalają na dotarcie na stoki pod Sassolungo.

Przy okazji informacja – w Val Gardenie przejazd skibusem (tam zwą go ski express) nie jest wliczony w cenę skipassa. Trzeba zakupić osobno np. tygodniowy bilet za 7 € (dzienny za 3 € się nie opłaca). Kupić je można w Biurze Turystycznym, przy zakupie skipassów, czy w banku Raiffeisen etc.

Którejś nocy spadło sporo śniegu i droga z Wolkenstein nie była czarna. Na zakrętach na Plan de Gralba było tak ślisko, że wtedy, 1-szy raz musieliśmy założyć łańcuchy śnieżne na koła samochodu, aby móc bezpiecznie jechać. Miejcie je zawsze w pogotowiu.

Zazwyczaj nie opisujemy na łamach serwisu konkretnych restauracji, ale tym razem wspomnę o Restauracji Pizzerii L'Medel, usytuowanej przy wjeździe do Selva Gardena/Wolkenstein, po prawej stronie drogi. Jeśli lubicie włoską pizzę, to miejsce dla Was. Cała nasza ekipa stwierdziła, że pizze mają tam fantastyczne.

Dodam, że Val Gardena fajnie prezentuje się także latem. Przejechaliśmy autem dolinę w tę i z powrotem, przejechaliśmy z wieloma przystankami na zdjęcia Sella Rondę. Zainteresowanych odsyłam do opisu Dolomity latem.

Poniżej są linki, które pomogą Wam znaleźć poszukiwane informacje (gł. po angielsku):

• Ceny lokalnego skipass'a Val Gardena - Alpe di Siusi, upoważniającego do wstępu na trasy Val Gardeny aż po Passo Sella i Passo Gardena oraz Alpe di Siusi.
• Interaktywne i nie tylko mapy tras narciarskich w Val Gardena.
• Tu podejrzycie sytuację na stokach w live- i webcamach w Val Gardena.
• Lokalna prognoza pogody dla Val Gardeny.