Zadar

Dojazd do Zadaru autostradą A1 (Zagrzeb-Split) - płatny. Inna opcja to droga krajowa nr 1 z Karlovaca (przy czym i tak kawałek trzeba przejechać autostradą, lub podrzędnymi drogami lokalnymi) albo nr 8 wzdłuż Adriatyku z Rijeki. Ta ostatnia jest szczególnie uciążliwa z uwagi na ograniczenia prędkości i liczbę zakrętów (średnia prędkość 50 km/h). Zaparkowanie samochodu w pobliżu zabytkowej starówki Zadaru może być trudne. Pozostaje parkowanie nieco dalej, w nowej części miasta.

W pobliżu Zadaru znajduje się międzynarodowe lotnisko.

Zadar to główne miasto północnej Dalmacji. Powstałe jeszcze w czasach iliryjskich, rozbudowywane przez Rzymian, czego ślady są aktualnie wydobywane na światło dzienne na starówce. Widoczne są zaś ślady panowania weneckiego z lat 1409-1797. Potem na krótko zawitał tu Napoleon, na trochę dłużej Habsburgowie.

Ciekawostką natomiast jest, iż w okresie 1920-1941 na podstawie traktatu z Rapallo, Zadar był oddany Włochom, jako niewielka enklawa Zara. Spowodowało to zresztą, że Zadar, ważny w regionie port, nie będąc w ramach Jugosławii stracił na znaczeniu na rzecz Splitu.

Aktualna pogoda w Zadarze.

Struktura zabudowy miejskiej pochodzi jeszcze z czasów rzymskich. Mowa oczywiście o starówce ulokowanej na małym półwyspie, który w bardzo dawnych czasach był zresztą wyspą. To jest interesująca część Zadaru. Mniej więcej w centrum znajduje się plac, dawne rzymskie forum. Przy placu zbudowano obiekty sakralne, które do dzisiaj są najważniejszymi zabytkami Zadaru.

Najbardziej chyba wyróżnia się okrągły, przedromański kościół św. Donata (IX w.) – wejście płatne 5 kn. Wewnątrz nie ma ołtarza, a jest sala koncertowa. Aczkolwiek jak na salę, jest niewielka. Rotunda św. Donata z 3 absydami po wschodniej stronie kontrastuje nieco ze stojącą obok wieżą katedry św. Anastazji. Dzwonnica ta (wejście płatne – 10 kn dorośli, 5 kn - dzieci) budowana pomiędzy XV – XIX w. stoi na tyłach katedry, co jest nieco mylące. Wejście do katedry nie znajduje się przy placu. Trzeba przejść ulicą Široką na północ do Trg sv. Stošije. Romańska katedra św. Anastazji (zwana lokalnie katedrala sv. Stošije) budowana w XII – XIII w. jest największą katedrą w Dalmacji. Ma ładny późnoromański fronton, wewnątrz piękne weneckie stalle z XV w. Przez cały czas są w niej przechowywane w marmurowym sarkofagu relikwie świętej.

Przy forum, naprzeciwko św. Donata znajduje się kościół NMP (crkva sv. Marije) wraz z romańską kampanilą. Oba obiekty (kościół i wieża) powstały na przełomie XI-XII w. Przy czym kościół przebudowano w XVI w., nadając mu obecny kształt. Oba też należą do ufundowanego w 1066 r. zakonu Benedyktynek. W części pomieszczeń klasztoru urządzono stałe Muzeum Sztuki Sakralnej.

Idąc od forum na północny-wschód, do portu trafimy na bramę. Brama Morska stanowiąca przejście przez mury obronne zawiera fragment dawnego łuku rzymskiego. Brama stanowiła niegdyś główne przejście z portu do miasta.

Idąc od bramy morskiej na południe, trafimy na plac Narodni Trg. Stoi przy nim kilka interesujących obiektów, z których zwraca na siebie uwagę budynek straży miejskiej z charakterystyczną wieżą zegarową. Na szczycie wieży w ażurowej konstrukcji zawieszono dzwon.

W ostatnim czasie (2005) poza murami, na północno-zachodnim skraju półwyspu, na nabrzeżu zbudowano morskie organy, na których grają fale. Nabrzeże ma tu kształt szerokich stopni schodzących do morza. Wydobywane dźwięki zależą od rozfalowania wody, musicie tu więc trafić przy wietrznej pogodzie...

Port usytuowany pod murami starówki w zatoce Jazine, sam w sobie nie jest wyjątkowo interesujący, choć można trafić na ładne łódki, których mieszkańcy mają wiele. Istotna jest ewentualna możliwość wypłynięcia stąd na archipelag Kornati. Opis wycieczki do Parku Narodowego Kornati i Parku Przyrodniczego Telašćica znajduje się dalej w serwisie.

Wracając z wycieczki, z pokładu statku, już w pobliżu Zadaru zobaczyliśmy ciekawy zespół budynków. Zainteresowaliśmy się co to też może być. Okazuje się, iż to Uniwersytet Zadarski. Ma on bardzo stare korzenie – założony został w 1396 r., potem przeżywał różne koleje losu, ale obecnie działa dość dynamicznie.

Dodam, że stosunkowo niedaleko Zadaru znajduje się interesujące przyrodniczo i turystycznie (a także wspinaczkowo) miejsce – Park Narodowy Paklenica.